مطالعات کاریوتیپی برخی جمعیت‌ها‌ی گونه Bromus tomentellus

دوازده جمعیت از گونه Bromus tomentellus که از نقاط مختلف ایران جمع‌آوری شده بود مورد اندازه‌گیریهای مختلف کروموزومی قرار گرفت. داده‌های حاصل از این اندازه‌گیری‌ها ابتدا در قالب طرح آماری فاکتوریل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و پس از حصول اطمینان از تفاوت‌های معنی دار آماری بین جمعیتها و نیز کروموزوم‌ها، اطلاعات حاصل مورد تجزیه و تحلیل‌های تکمیلی قرار گرفتند. جمعیتها از نظر ابعاد مختلف کروموزومی دسته‌بندی شدند و سپس همبستگی بین جمعیت‌ها از نظر ویژگی‌های کاریوتیپی مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از روش آماری تجزیه به مولفه‌های اصلی مهمترین صفات کاریوتیپی که در کاریوتیپ جمعیت‌ها ایجاد تنوع می‌نمایند مشخص گردیدند و نیز مولفه‌هایی که حجم زیادی از اطلاعات و تنوع موجود در داده‌ها را در برداشتند بدست آمدند. دو مولفه‌ای که بیش از 95 درصد از اطلاعات موجود در داده‌ها را در برداشتند جهت بدست آوردن پراکنش ژنوتیپ‌ها در یک دستگاه مختصات مورد استفاده قرا گرفتند. از روش تجزیه خوشه‌ای نیز جهت دسته بندی جمعیتها بر مبنای صفات طول بازوی بلند کلیه کروموزوم‌های جمعیت‌ها و نیز طول کل کروموزوم‌ها استفاده گردید و جمعیت‌هایی که از نظر این ویژگی‌ها کمترین و بیشترین تشابه را داشتند، شناسایی گردیدند. تعدادی از آماره‌های مورد استفاده در سنجش تقارن کاریوتیپی نیز مورد محاسبه قرار گرفتند و بر مبنای آنها متقارن‌ترین و نامتقارن‌ترین کاریوتیپ‌ها شناسایی گردیدند. با توجه به نتایج تجزیه واریانس داده‌ها جمعیت‌های مورد مطالعه و نیز کروموزوم‌های مختلف هر جمعیت از نظر اکثر صفات کاریوتیپی اندازه‌گیری شده با یکدیگر اختلاف داشتند. همینطور بین این دو فاکتور نیز اثر متقابل مشاهده گردید. جمعیت‌ها از نظر طول کل کروموزوم و نسبت بازوی بلند به بازوی کوتاه با یکدیگر همبستگی بالایی نشان دادند. البته بین تعدادی از ترکیبات دوگانه همبستگی‌های ضعیف نیز مشاهده گردید. در تجزیه به مولفه‌های اصلی نیز طول کل کروموزوم و نیز طول بازوی بلند بیشترین نقش را در تشکیل اولین مولفه که بیش از 90 درصد واریانش موجود در داده‌ها را در برداشت ایفا نمودند. دندروگرام‌های حاصل از تجزیه خوشه‌ای بر مبنای طول کل کروموزوم و نیز کلیه ویژگی‌های اندازه‌گیری شده کروموزومی روند مشابهی در دسته‌بندی جمعیت‌های نشان دادند. دورترین جمعیت‌ها از نظر ویژگی‌های کاریوتیپی که ممکن است با یکدیگر دارای ناسازگاری‌های کروموزومی می باشند و در صورت استفاده در پروژه‌های اصلاحی منجر به ایجاد ناباروری نسبی در نتایج گردند نیز تعیین گردیدند.